Là bệnh nhiễm vi nấm sợi tơ ở tóc và râu. Nấm ở da đầu thường là bệnh của trẻ em trước tuổi dạy thì. Nấm ở râu gặp ở nam giới. nấm tóc Favus thì ở cả hai phái.
1. Tác nhân gây bệnh
Bệnh do các loài vi nấm Microsporum và Trichophyton lây từ người qua người hoặc từ súc vật qua người. sự viêm nhiễm bắt đầu từ bề mặt da đầu, phát triễn ở lớp sừng rồi xuyên vào nang lông.
- Nấm tóc: Người ta phân biệt 4 loại nấm tóc.
+ Nấm tóc do Microsporum: Mảng rụng tóc lớn, tròn, tóc bị xén đều, phát huỳnh quang màu vàng xanh, thường một mảng rụng tóc.
+ Nấm tóc do Trichophyton: nhiều mảng rụng tóc nhỏ, đôi khi có mủ, tóc gẫy rất ngắn không đều, có khi có hình ảnh cồi mụn do tóc gẫy tận gốc.
+ Nấm viêm hay còn gọi là Kerion: còn gọi là nấm tổ ong do lây vi nấm từ xúc vật là những mảng viêm nhô cao vài cm, có mủ, đau, có hạch viêm, thường không trở nặng và không để nhiều sẹo như những bệnh nấm khác. Có hạch vệ tinh, bệnh có thể do bôi corticoid kéo dài trên thương tổn chuẩn đoán nhầm lúc đầu.
+ Nấm tóc Favus: mảng rụng tóc trên da đầu viêm, hồng ban vảy, thấy những lỗ lõm hình chén phủ bởi vảy mềm vàng. Bệnh do vi nấm Trichophyton schoenleinii.
- Thể không điển hình và nấm ở râu:
Chẩn đoán nấm da đầu có thể khó vì có nhiều thể không điển hình:
+ Thể có dạng gàu lan tỏa: Do Trichophyton soudanense, rụng tóc kín đáo khó nhận biết.
+ Thể có vảy dày luồn trong tóc, không có rụng tóc do Microporum canis.
+ Thể thay đổi do bôi thuốc: nhiều kerion sau khi bôi corticoid không đúng chỉ định.
+ Thể ở người suy giảm miễn dịch nhất là nhiễm HIV: có thể giống viêm da tiết bã hay vảy nến.
Đa số trường hợp nấm ở râu giống viêm nang lông cấp có mủ, khó phân biệt với viêm nang lông do vi khuẩn, chỉ có xét nghiệm mới cho bằng chứng xác định bệnh.
